Jakie innowacje wdrażają małe i średniej wielkości przedsiębiorstwa przemysłowe w Polsce? Skąd pochodzą nowości i jakie są bariery w ich wdrażaniu? Firma Siemens we współpracy z Ministerstwem Rozwoju przeprowadziła w kwietniu kompleksowe badanie rynku „Smart Industry Polska 2017”. Jest to jego druga edycja, tym razem poświęcona analizie sytuacji przedsiębiorstw przemysłowych z sektora MŚP.

Smart Industry Polska 2017Jak się okazuje, w zeszłym roku prawie 60% lokalnych firm z sektora MŚP wdrożyło nowe produkty, usługi bądź procesy, które określiły mianem innowacyjnych. Firmy te mają zdecydowanie rodzimy charakter, tworzone są i zarządzane przez Polaków. Od samego początku wiele z nich nastawia się na konkurowanie na rynku globalnym, a w źródłem innowacji są ich pracownicy.

Wczoraj, 8 maja miała miejsce konferencja, podczas której przedstawiono szczegółowe wyniki badania. Prelegentami byli Tomasz Haiduk (na zdjęciu), Dyrektor Branż Przemysłowych w firmie Siemens, który omawiał przeprowadzoną analizę rynku, oraz Jan Filip Staniłko, Zastępca Dyrektora Departamentu Innowacji w Ministerstwie Rozwoju – przedstawił on założenia powstającej Polskiej Platformy Przemysłu 4.0. Na konferencji była również obecna dr Izabela Anuszewska z Instytutu Badawczego Kantar Millward Brown, który przeprowadził badanie ankietowe. Cały raport do pobrania tutaj.

Lokalne MŚP coraz częściej konkurują za granicą

Badaniem objęto 251 firm MŚP z branż przemysłu lekkiego i ciężkiego. Zdecydowana większość  z nich to przedsiębiorstwa w całości z kapitałem polskim (89%), a zaledwie 10% opiera się w całości lub w części na kapitale zagranicznym.

Smart Industry Polska 2017Blisko 1/3 (29%) prowadzi swoją działalność poza Polską konkurując globalnie na międzynarodowych rynkach zbytu – w większości w krajach Europy Zachodniej (75% spośród firm działających poza Polską). Aż 46% badanych przedsiębiorstw operujących poza granicami Polski działa w krajach UE nie należących do grupy krajów zachodnioeuropejskich, a 33% na rynkach spoza UE. Jeżeli dodać do tego fakt, że konkurentami firm działających na rodzimym rynku lokalnym są bardzo często zagraniczne koncerny można stwierdzić, że polskie MŚP funkcjonują i odważnie działają na rynku globalnym mierząc się z konkurencją z całego świata.

Smart Industry Polska 2017Spośród wielu branż w Polsce, które obecnie znajdują się na fali wzrostowej należy wyróżnić motoryzacyjną. Powstało w niej wiele firm zakładanych zazwyczaj przez ludzi młodych, które wyspecjalizowały się w tworzeniu urządzeń przeznaczonych do produkcji krótkich serii lub nawet pojedynczych części samochodowych. Przedsiębiorstwa te nie są już startupami, są małymi firmami inżynierskimi, które wykorzystały swoją szansę zaistnienia na rynku. Duże koncerny działające w branży zajmują się zwykle dostarczaniem rozwiązań na rynek masowy. Wejście małych firm z Polski w tę niszę zrewolucjonizowało rynek poddostawców. W krótkim czasie polskie zakłady produkcyjne wyrobiły sobie znaczącą pozycję w branży. Współpracujemy z około setką takich firm

Tomasz Haiduk, Siemens

Konferencja prasowa: Tomasz Haiduk przedstawiający wyniki tytułowego badania (14 minut)

Źródłem innowacji są pracownicy

Skąd się biorą innowacje? W 37% przypadków do wdrożenia innowacyjnych rozwiązań i technologii dochodziło dzięki inspiracji powstającej w gronie pracowników firmy. Do wdrożenia innowacji produktowych najczęściej (78% przypadków) prowadziły prace podejmowane wewnątrz organizacji, chociaż w wielu przypadkach nie był to jedyny czynnik, dzięki któremu innowacja mogła zaistnieć. Znaczącą rolę w ich wdrażaniu (37%) odgrywał zakup nowego oraz ulepszonego sprzętu lub oprogramowania. W niektórych przypadkach (35%) wprowadzenie innowacji wynikało ze współpracy z kontrahentami. Współpraca z ośrodkami naukowymi to niestety bardzo rzadki rodzaj inspiracji przy wdrażaniu nowych technologii, metod produkcji lub zmian produktowych – jedynie 14% respondentów wskazało na to źródło.

Smart Industry Polska 2017 Pozyskiwanie niezależnych ekspertów także było rzadziej wymieniane (23%). Zakupy licencji, patentów, praw autorskich, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, know-how w wyniku których dochodziło do wdrożenia nowych produktów lub usług to rzadkość wśród polskich MŚP – na ten środek wdrażania innowacji produktowych wskazuje zaledwie 6% respondentów. Przyczyną tak niskiej popularności tego sposobu może być czynnik związany z brakiem kapitału na rozwój.

Smart Industry Polska 2017Jakie są czynniki hamujące rozwój?

Barierami, jakie napotykają MŚP przy wprowadzaniu nowych technologii, okazują się być przede wszystkim trudności formalne i urzędowe. Na kolejnych miejscach znajdują się wspomniane ograniczone możliwości finansowania (34%), brak dostępu do wykwalifikowanych kadr (32%) czy obawa przed ryzykiem braku zwrotu z inwestycji (32%). Respondenci, którzy wskazywali jako barierę we wprowadzaniu nowych technologii brak zachęt ze strony państwa zapytani o swoje oczekiwania dotyczące czynników, które zmotywowałyby ich do modernizacji i innowacji, prawie w połowie (47%) opowiedzieli się za tym, by pomoc ta miała wymierny, finansowy charakter.

Smart Industry Polska 2017

Smart Industry Polska 2017

Automatyzacja oraz robotyzacja zapewniają przewagę

Zdaniem respondentów badania „Smart Industry Polska 2017” technologiami dającymi największą przewagę konkurencyjną są automatyzacja i robotyzacja produkcji. Okazuje się, że najpowszechniej stosowanym obecnie rozwiązaniem wspierającym innowacyjność, jest automatyzacja z wykorzystaniem pojedynczych maszyn. Takie rozwiązanie wdrożone zostało w 49% firm, a dalsze 10% przedsiębiorstw ma je w planach na najbliższy rok.

Smart Industry Polska 2017Dla porównania, robotyzacja całościowej linii produkcyjnej miała miejsce w 14% firm i pozostaje w najbliższych planach w 4% przedsiębiorstw. Systemy ERP wykorzystywane są w 40% firm, a planowane do szybkiego wdrożenia w 6%. Metodyka Lean Manufacturing stosowana jest w 37% i planowana do wprowadzenia w perspektywie roku w 9%, natomiast strategia zarządzania produkcją i podażą Just-in-Time odpowiednio, w 36% i 8%. Plany implementacji jakiegokolwiek z nowych rozwiązań z zakresu zarządzania produkcją zadeklarowano w 55% firm.

Smart Industry Polska 2017

Potrzeba wykwalifikowanych pracowników

Modernizacja i wdrażanie innowacji wymaga odpowiednio kwalifikowanych kadr. Przedstawiciele firm najczęściej, bo w 34% przypadków twierdzili, że szczególnie poszukiwani są absolwenci szkół zawodowych, a więc wykwalifikowana kadra techniczna, zdobywająca już w trakcie nauki praktyczną wiedzę z uwzględnieniem specyfiki pracy zawodowej. Prawie tak samo poszukiwani są absolwenci politechnik i szkół wyższych. Tu również fakt zdobywania praktycznej wiedzy już na etapie kształcenia jest ważnym atutem dla pracodawcy.

Smart Industry Polska 2017

Metodą na pozyskiwanie nowych kadr jest tzw. kształcenie dualne. Koncepcja włączenia się firm produkcyjnych w proces kształcenia zawodowego, poprzez np. ofertę praktyk studenckich lub zawodowych została przyjęta niemal jednogłośnie pozytywnie przez respondentów (94% wskazań) i aż 70% badanych opowiedziało się za zdecydowaną potrzebą takich działań. Pozytywne opinie na temat systemu kształcenia dualnego były jednolite w gronie wszystkich przedstawicieli firm, niezależnie od branży działalności, wielkości firmy czy struktury własności.

Smart Industry Polska 2017

Smart Industry Polska 2017Wzrost innowacyjności polskiego sektora MŚP i jego transformacja do poziomu Przemysłu 4.0 jest silnie uzależniony od stopnia dyfuzji wiedzy w zakresie możliwości niesionych przez rozwiązania Przemysłu 4.0. Działania sektora publicznego, oprócz projektowania odpowiednich mechanizmów wspierających finansowanie zakupów i wdrożeń,  powinny więc również koncentrować się na przedsięwzięciach edukacyjnych i integrujących. Dopiero takie kompleksowe podejście może gwarantować powodzenie – ten cel przyświeca nam przy organizacji Polskiej Platformy Przemysłu 4.0.

Jan Filip Staniłko, Ministerstwo Rozwoju

Konferencja prasowa: Jan Filip Staniłko (Ministerstwo Rozwoju) o Polskiej Platformie Przemysłu 4.0 (27 minut)

Udział przedsiębiorstw w kształceniu przyszłych specjalistów, co pozwala zdobywać wiedzę i umiejętności praktyczne dostosowane do wymogów i potrzeb przyszłych pracodawców, skraca okres adaptacji pracownika w miejscu pracy. Z perspektywy pracodawcy udział w kształceniu przyszłych kadr odgrywać będzie niebagatelną rolę w procesach przyszłej modernizacji firmy, zwłaszcza jeżeli uwzględni się fakt, że większość innowacji opiera się na działaniach prowadzonych wewnątrz firmy i dzięki kompetencjom pracowników.

Uzupełnieniem dla pozyskiwania nowych kadr kwalifikowanych do tworzenia innowacji są szkolenia aktualnie zatrudnionych pracowników. To właśnie szkolenia są najważniejszym czynnikiem (58%) prowadzącym do wprowadzania i rozwijania nowych technologii w firmach.

Smart Industry Polska 2017

Czym jest Smart Industry?

Smart Industry, podobnie jak Industry 4.0 jest pojęciem, które obejmuje swoim zasięgiem zjawiska związane z cyfryzacją gospodarki, w szczególności przemysłu. Smart Industry opiera się na trzech filarach:

  • Digitalizacji informacji pozwalającej na stworzenie bardziej efektywnego łańcucha wartości i wydajniejsze zarządzanie procesami produkcji na wszystkich poziomach
  • Elastycznych i inteligentnych technologiach produkcji
  • Nowoczesnej komunikacji z wykorzystaniem technologii i możliwości współczesnych sieci pomiędzy uczestnikami rynku, systemami i użytkownikami końcowymi

Konferencja prasowa: Sesja pytań i odpowiedzi (13 minut)

Informacje o badaniu „Smart Industry Polska 2017”

Badanie zrealizowane zostało w marcu oraz kwietniu 2017 roku dla firmy Siemens Sp. z o.o., przez Instytut Kantar Millward Brown. Przeprowadzono je na ogólnopolskiej próbie przedsiębiorstw MSP z branży przemysłowej prowadzących działalność produkcyjną na terenie Polski. Wielkość próby wyniosła 251, z czego 75 to mikrofirmy (1-9 osób zatrudnionych), 100 to firmy małe (do 49 zatrudnionych), zaś 75 to przedsiębiorstwa średniej wielkości (do 249 pracowników).

Zobacz również: Ministerstwo Rozwoju i Siemens Polska podpisują podczas Hannover Messe 2017 porozumienie o strategicznej współpracy

Respondentami tytułowego badania byli decydenci lub kompetentni informatorzy w zakresie wdrażania innowacji lub nowych technologii w firmie, np. dyrektorzy lub kierownicy do spraw produkcji, rozwoju lub – w przypadku mniejszych firm – osoby z dyrekcji lub zarządu firmy. Celem badania było zebranie opinii od przedstawicieli mikro, małych i średnich firm produkcyjnych na temat adaptacji rozwiązań technologicznych, zarówno w procesach produkcyjnych, komunikacyjnych, jak i zarządzania informacją oraz identyfikacja barier w zakresie adaptacji innowacji.

Pobierz i przeczytaj cały raport

Smart Industry Polska 2017

Smart Industry Polska 2017Plik 80 MB, https://goo.gl/IBjfqe

Smart Industry Polska 2017