Automatyzacja i informatyzacja przemysłu, a wraz z nimi konieczność zapewniania cyberbezpieczeństwa i stawienia czoła zmianom społecznym oraz tym na rynku pracy – to tematy, o których rozmawiano podczas konferencji „Wyzwania Industry 4.0”. Spotkanie odbyło się pod koniec maja w Łodzi i było okazją do szerszego spojrzenia na wymienione zagadnienia, w tym w kontekście gospodarki cyfrowej i ekonomii współdzielenia. Przedstawiamy relację zawierającą prelekcje ekspertów takich jak Natalia Hatalska z infuture hatalska foresight institute, Jarosław Tworóg z KIGEiT oraz Maciej Merek z Phoenix Contact Polska.

500 mld urządzeń w sieci

„Mamy urządzenia smart, powstają samochody smart, niedługo również miasta będą smart. Aby wszystko to powstawało, na początku potrzeba jednak smart factory – a więc przedsiębiorstwa w dużym stopniu opartego o aktywa cyfrowe” – rozpoczął swoje wystąpienie Maciej Merek, prezes firmy Phoenix Contact Polska, która zorganizowała wydarzenie. „Dzisiaj problemem nie jest moc obliczeniowa, bowiem koszty przetwarzania i przechowywania danych spadają. Według szacunków mamy dzisiaj około 50 mld urządzeń w sieci – do roku 2050 ich będzie około 500 miliardów. Wygeneruje to ogromną potrzebę zapewniania bezpieczeństwa” – kontynuował prelegent.

Wyzwania Industry 4.0

Przemysł 4.0 to połączenie bardzo rozwiniętej cyfryzacji oraz pojawienie się oprogramowania uczącego się, które daje możliwości dotychczas niezapewniane przez tradycyjne algorytmy i systemy. W efekcie zapewnia to nowe możliwości organizacji biznesu.

Jarosław Tworóg, KIGEiT

Czy firmy mogą zignorować zachodzące zmiany, pozostając na dotychczasowym poziomie cyfrowego rozwoju? Na pewno nie, bowiem jest to recepta na przyszłe problemy. Dowodzi tego historia firmy Nokia, która przeoczyła moment rozwoju smartfonów, tracąc pozycję rynkowego lidera. Przemysł dzisiaj również nie może ignorować cyfryzacji i nowych architektur.

Wyzwaniem dla naszej branży jest przejście od hierarchicznej, wielopoziomowej struktury firmy do organizacji, gdzie wewnętrzne jednostki komunikują się ze sobą bezpośrednio, niezależnie od poziomu organizacyjnego. Te jednostki będą również komunikowały się z zewnętrznym światem cyfrowym, a także z innymi urządzeniami, co umożliwi rozwój Internetu Rzeczy. Dodatkowo w ramach Przemysłu 4.0 każdy produkt w swoim cyklu życia będzie miał cyfrową reprezentację – od projektu, testów, poprzez produkcję, serwis, nawet po recykling.

Cyfryzacja wymaga zapewniania bezpieczeństwa

Wraz z rosnącą automatyzacją i autonomizacją produkcji powstają różne zagrożenia, stąd też konieczne jest stosowanie rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo pracowników, jak też samych maszyn. Phoenix Contact Polska rozwija w tym zakresie dwa obszary – związane z zabezpieczaniem personelu oraz zapewnianiem bezpieczeństwa cybernetycznego.

Wyzwania Industry 4.0
Maciej Merek

Firma jest jedną z nielicznych w branży, która do produkcji własnych wyrobów sama produkuje urządzenia technologiczne. Phoenix Contact ma dział budowy maszyn, w którym wytwarza od prostych przyrządów, co całkowitych linii produkcyjnych. Przedsiębiorstwo ma dziesięć fabryk, w tym w Polsce w Nowym Tomyślu. O tematyce zabezpieczenia maszyn mówimy z punktu widzenia praktyków” – wyjaśniał Maciej Merek.

W przypadku pierwszego z obszarów firma dostarcza pakiet urządzeń bezpieczeństwa – od prostych przekaźników, poprzez konfigurowane moduły, rozwiązania sieciowe, jak też produkty takie jak Safety Bridge, które umożliwiają „nałożenie” układu bezpieczeństwa na istniejący system sterowania. Do tego dochodzi cała gama wyrobów z zakresu ochrony przeciwprzepięciowej, których stosowanie jest istotne w kontekście rosnącego wykorzystania elektroniki w różnorodnych systemach. Ta ostatnia musi być zabezpieczana m.in. przed skutkami zjawisk atmosferycznych.

Wyzwania Industry 4.0

Cyberbezpieczeństwo na celowniku

Cyfryzacja to wiele korzyści, ale też źródło zagrożeń. Każde urządzenie podłączone do sieci internetowej może być bowiem albo celem cyberataku, ale też środkiem do jego przeprowadzenia. Stąd też istotnym obszarem jest dzisiaj bezpieczeństwo cybernetyczne w przemyśle. Tak jest szczególnie dlatego, że systemy produkcyjne nie są, jak było to dawniej, oddzielone od warstwy IT i muszą być odpowiednio zabezpieczane. Maciej Merek powołał się w tym miejscu na raport publikowany przez Kaspersky Lab ICS Cert.

Phoenix Contact Polska planuje skoncentrować się w najbliższym czasie na popularyzacji rozwiązań zapewniających bezpieczny dostęp do maszyn. Będzie to obejmowało promocję produktów zabezpieczających do sieci przewodowych, jak też tych do stosowania w przypadku chmury obliczeniowej, tj. pozwalające na bezpieczny dostęp do chmury.

W trakcie swojego wystąpienia prezes omówił również zmianę w gospodarce, która jest związana z przechodzeniem z zakupów produktów na zakup usługi (smart services). Generalnie chodzi o coraz powszechniejsze korzystanie przez konsumentów m.in. z modeli subskrypcyjnych zamiast kupowania towarów, co najlepiej widoczne jest w obszarze oprogramowania.

Konsekwencje Industry 4.0 w zarządzaniu firmą

Gościem konferencji była Natalia Hatalska, która na co dzień, jak sama to przyznała, zajmuje się „ludzkim wymiarem technologii”. Dotyczy to wpływu tej ostatniej na społeczeństwo, kwestie kulturowe i podobne zagadnienia. W tym duchu utrzymane było również jej wystąpienie, w którym omówiła „porzeczywistość”. Ta ostatnia jest określeniem sytuacji, w której rzeczywistość cyfrowa staje się ważniejsza niż ta nas otaczająca. Objawia się to przykładowo tym, że jadąc samochodem w praktyce bardziej patrzymy na naszą nawigację, niż znaki na drodze, czy też komunikowanie się ludzi w coraz większym stopniu odbywa się w sferze wirtualnej niż fizycznej. Omawiane zmiany dotykają wszystkich obszarów naszego życia, w tym zachodzą w biznesie. Liczba zagadnień omówionych podczas godzinnego wystąpienia była bardzo duża, stąd też polecamy oglądnięcie zapisanego nagrania z konferencji (zostanie on udostępnione na kanale Phoenix Contact Polska).

Wyzwania Industry 4.0
Natalia Hatalska

Warto tu dodać, że jeżeli chodzi o tematykę zbieżną z przemysłem, to Natalia Hatalska omówiła rozwój systemów sterowania głosowego, a także sztucznej inteligencji, która obecnie rozwija się w tempie eksponencjalnym. Rok 2017 został obwołany rokiem sztucznej inteligencji, w którą obecnie inwestują najwięksi potentaci w branży IT – Google, Microsoft czy Facebook.

Prelegentka omówiła kilka rozwiązań z zakresu A.I., które już teraz stosowane w biznesie – m.in. w call-centers. Przedstawiła również wyniki badań, które pokazują, że zespoły łączące ludzi oraz sztuczną inteligencję okazują się być o wiele bardziej produktywne niż te złożone tylko z samych ludzi lub samych maszyn. Na koniec zwróciła uwagę, że w zakresie Przemysłu 4.0 jesteśmy ciągle  na początku drogi – szczególnie w Polsce.

Badania pokazują, że w ciągu najbliższych 20 lat ponad połowa znanych nam zawodów zniknie na skutek postępującej informatyzacji oraz automatyzacji. Dotyczy to m.in. sektora produkcyjnego, logistycznego, zawodów związanych z obsługą klienta i wielu innych.

Natalia Hatalska

Sztuczna inteligencja, czyli zamiana automatów na roboty

W drugiej części konferencji pojawiło się kilku innych prelegentów, w tym Jarosław Tworóg z KIGEiT, który przedstawił „inżynierski” punkt widzenia Industry 4.0. „Tym, co staramy się opisać terminem Industry 4.0, jest wielka zmiana, która dotknie naszą cywilizację. Jest to zmiana, w przypadku której trudno jest przewidzieć, jakie będą konsekwencje wielkiego wynalazku, który popularnie nazywamy sztuczną inteligencją” – rozpoczął doktor Tworóg.

Wyzwania Industry 4.0
Jarosław Tworóg

W epoce przemysłowej człowiek był w pewnym sensie uzupełnieniem automatu, który wykonywał procedurę. Dzisiaj zamieniamy automaty na urządzenia wyposażone w „inteligencję”, co zmienia pozycję człowieka.

Sztuczna inteligencja to nie produkt, to nie wynalazek – to byt. Systematyczne badania na nią rozpoczęto w 1956 roku, aczkolwiek dopiero dekadę temu po raz pierwszy zastosowano maszynę statystyczną w praktyce naukowej – dokładniej w chodziło o procesor firmy nVidia do sterowania dronem autonomicznym.

Wyzwania Industry 4.0

Kluczem do rewolucyjnej zmiany jest nowy sposób tworzenia programów. Zamiast tradycyjnego wykorzystania algorytmów, stosuje się nowy sposób ich tworzenia w procesie uczenia się sieci neuronowej (inteligentnej). W tym celu do tej ostatniej dostarcza się danych niestrukturyzowanych oraz odpowiedzi. Algorytm z tego powstający to „black box”, którego działania w 100% nie można przewidzieć – podobnie jak nie można przewidzieć działania jakiejkolwiek bytu inteligentnego. Jego funkcjonowanie odbywa się na poziomie statystycznym, dodatkowo powstające algorytmy mogą się same zmieniać. Doktor Tworóg omówił w tym miejscu również gry samouczące się oraz tworzenie modułów neuronowych.

Nowe oprogramowanie wraz z cyfryzacją i Internetem stworzyło nowe warunki integracji wszystkiego ze wszystkim. Moduły inteligentne wewnątrz oprogramowania, których stosowania często nie jesteśmy świadomi, tworzą możliwości predykcji, a ta ostatnia jest cechą owej „inteligencji”. Stąd też zachodzą zmiany w łańcuchu wartości, a klient staje się elementem procesu produkcyjnego, będąc w jego centrum. „Nie jest to przyszłość, ale teraźniejszość” – stwierdził prelegent.

Każda firma, która w ciągu najbliższej dekady nie wdroży digitalizacji, zniknie z rynku.

Jarosław Tworóg

Przywództwo 4.0 & more

Kontynuację konferencji stanowiło wystąpienie dr. Witolda Morawskiego z Festo Didactic Polska, który omówił ofertę mechatronicznych systemów szkoleniowych, a także prelekcja Roberta Kozaka. Ten ostatni, na co dzień pracujący jako coach biznesowy, mówił o zmianach w zakresie przywództwa oraz procesów rekrutacji i motywowania pracowników. Odpowiedział również na pytanie o to, na jakie problemy powinien być przygotowany manager zarządzający przedsiębiorstwem w dobie Industry 4.0.

Wyzwania Industry 4.0
Robert Kozak

Całość zakończyła się dyskusją panelową, którą prowadził, podobnie jak samą konferencję, Marcin Prokop. Zaproszeni eksperci odpowiadali podczas niej na pytania publiczności, w tym dotyczące m.in. zmian modeli biznesowych w przemyśle w kontekście czwartej rewolucji przemysłowej. Podczas konferencji miały również miejsce obchody 20-lecia firmy Phoenix Contact w Polsce, zaś całość zakończyła wieczorna impreza.

Bottom line

Wyróżnikiem konferencji „Wyzwania Industry 4.0” był jej merytoryczny charakter oraz przedstawienie trendów kształtujących zarówno naszą branżę, jak też generalnie gospodarkę i ekonomię. Organizatorom udało się zorganizować wydarzenie, podczas którego praktycznie nie prezentowano produktów (a te zwykle hurtowo pojawiają się przy tego typu okazjach), zastępując je inspirującymi prelekcjami zaproszonych gości.

Dodatkowe zdjęcia z konferencji – tutaj