Zaledwie połowa polskich firm szkoli inżynierów, a jeszcze mniej przedsiębiorstw tworzy dla nich programy rozwoju – wynika z informacji opublikowanych przez krakowską firmę ASTOR. Tymczasem nowe obszary technologiczne, związane z ideą Przemysłu 4.0, wymagają od specjalistycznej kadry nowych umiejętności. W jaki sposób można je budować? Jak wskazują specjaliści, najważniejsze są oczywiście kompetencje technologiczne, ale na znaczeniu zyskują także tzw. umiejętności „miękkie”.
ASTOR, dostawca technologii automatyzacji i robotyzacji, przeprowadził badania dotyczące potrzeb polskich inżynierów, z których wynika, że połowa firm szkoli inżynierów, ale tylko jedna trzecia buduje dla nich programy rozwoju. Jednocześnie sami inżynierowie, zapytani o swoje potrzeby zawodowe, na pierwszym miejscu wymieniają rozwój i akcentują wewnętrzną potrzebę nabywania nowych umiejętności, realizacji ciekawych projektów oraz podejmowania wyzwań technicznych. Tych ostatnich, we współczesnym przedsiębiorstwie przemysłowym jest wiele. Wśród nowych obszarów technologicznych, specjaliści wymieniają m.in. aspekty takie jak: integracja systemów cyberfizycznych, zaawansowane systemy zarządzania produkcją, zaawansowana robotyzacja, złożone systemy analizy danych produkcyjnych czy aplikacja algorytmów sztucznej inteligencji w przestrzeni produkcyjnej. Ale lista kompetencji wymaganych od współczesnego inżyniera jest dużo szersza.
Jak powinny wyglądać dobre programy rozwojowe dla inżynierów? Zdaniem specjalistów, powinny przede wszystkim uwzględniać fakt, iż mechaniczne, powtarzalne czynności, coraz częściej wykonywać będą maszyny, bądź roboty. Ludzie kształcić powinni więc przede wszystkim twórcze umiejętności. Inżynier 4.0 musi umieć przetworzyć i przeanalizować dużą ilość danych z wielu źródeł, ocenić ważność tych informacji, ich wiarygodność i wyciągnąć trafne wnioski. Pomoże mu w tym umiejętność docierania do tych informacji, także z zastosowaniem mediów elektronicznych oraz narzędzi Big Data.
Poza oczywistym obszarem konkretnej wiedzy, której zakres wymagany we współczesnym przedsiębiorstwie wciąż dynamicznie się powiększa, niezwykle ważny jest także drugi aspekt. To kształtowanie tzw. umiejętności „miękkich”, związanych m.in. ze sposobem realizacji projektów, współpracą z otoczeniem i rozwiązywaniem problemów. Tego inżynier uczy się w organizacji i dopiero to połączenie konstytuuje specjalistę, potrafiącego pracować w nowoczesnym technologicznie zakładzie. Takim, który jednak nie zapomina, że najważniejszym elementem są wciąż ludzie
Małgorzata Stoch
Dyrektor Akademii ASTOR
Kluczowe „miękkie” kompetencje inżyniera we współczesnym przedsiębiorstwie dotyczą natomiast m.in. pracy zespołowej oraz projektowej. Z tych zagadnień warto się szkolić i te umiejętności warto pogłębiać, aby doprowadzać zadania i projekty do oczekiwanych rezultatów. Słowem-kluczem jest także otwartość – współcześni eksperci nie mogą ograniczać się do swojej wąskiej specjalizacji. Muszą posiadać zdolność rozumienia pojęć i koncepcji z innych dziedzin. Być otwartymi na zmiany, zarówno w swoim obszarze specjalizacji, jak i w zespole, w którym pracują. Na znaczeniu zyskują też umiejętności komunikowania się, także międzykulturowego i przy użyciu narzędzi wirtualnych. Autorytet inżyniera wciąż bazuje oczywiście przede wszystkim na „twardej”, technologicznej wiedzy, coraz częściej jednak rośnie znaczenie jej nowoczesnych segmentów.
Do nowych obszarów kompetencji technicznych inżyniera 4.0, można zaliczyć na przykład: integrację systemów sterowania z systemami IT, programowanie zespołów robotów przemysłowych, integrację systemów analitycznych w chmurach danych z systemami lokalnymi, cyberbezpieczeństwo czy zastosowanie algorytmów sztucznej inteligencji w systemach automatyki. Aktualizowana na bieżąco wiedza zawsze jednak stanowiła fundament wizerunku specjalisty. Tym, czym inżynier 4.0 różni się od inżyniera 3.0, są zatem raczej cechy osobowościowe. Współcześnie bardzo ważne stają się: szybkość działania, otwartość na zmiany i elastyczność wobec nich
Jarosław Gracel
Członek zarządu operacyjnego w firmie ASTOR
Czym różni się Inżynier 3.0 od jego „nowej” wersji – Inżyniera 4.0?
Inżynier 3.0 to logiczna, analityczna i systematyczna osoba, która działa według procedur. Ma wrodzoną potrzebę poprawnego wykonywania zadań i koncentrowania się raczej na zagadnieniach, niż na ludziach. Potrafi współpracować z ludźmi, ale tylko w zespole, który zna. Nie lubi zmian i nowych sytuacji.
Pracuje od początku do końca w sposób spokojny, rozważny oraz ma umiejętność doprowadzania spraw do końca. Jest osobą bardzo uważną, uprzejmą, zorganizowaną, przewidywalną i metodyczną.
Inżynier 4.0 to otwarta i aktywna osoba, która lubi różnorodność, zarówno w zakresie kontaktów z ludźmi, jak i wykonywanych zadań. Ma zdolność komunikowania innym bardzo technicznych/szczegółowych informacji z entuzjazmem i optymizmem, czym wzbudza u słuchaczy pozytywne odczucia odnośnie do idei, którymi się dzieli.
Przywiązuje dużą wagę do szczegółów i dąży do perfekcji. Zapewnia wysoką jakość wykonywanej pracy i przestrzeganie norm. Stosuje się do zasad i procedur.
Informacje i cytaty pochodzą z badania „Inżynierowie Przemysłu 4.0”. Polecamy zapoznanie się z nią, a także z opracowaniem „Przemysł 4.0” – obydwie publikacje pobrać można ze strony firmy ASTOR.
